YABANCI DAMAT TÜRK-YUNAN İLİŞKİLERİNE DİKKAT ÇEKİYOR

YABANCI DAMAT TÜRK-YUNAN İLİŞKİLERİNE DİKKAT ÇEKİYOR



Türkiye’nin rating şampiyonu olan TV dizisi, iki ülkenin tarihsel deneyimi ile şekillenen Türk-Yunan ilişkilerine ve düşmanlığına dikkat çekmektedir.

Senem Çağlayan-The New Anatolian /Ankara.

Yabancı Damat adlı gözde TV dizisi, bir Türk kızı (Nazlı) ile Yunan gencinin (Niko) aşkını işlemektedir. Nazlı, Türk göreneklerine sıkıca bağlı muhafazakar bir babanın kızı ile bir Kore Savaşı gazisinin torunudur. Niko, ailesi Türkiye’den sürülmüş olan zengin bir Yunan armatörünün oğludur. Niko ve Nazlı birbirlerine aşık olup evlenmeye karar verir. Ancak Türk ve Yunan milletinin mesafeli ilişkileri bu uyumu engeller.

Türkiye’deki bu rating şampiyonu dizi Yabancı Damat, sadece oyuncuları ve işlediği konuyla ayrıcalıklı kalmayıp, aynı zamanda tarihsel deneyim ile Türk ve Yunanlılar’ın karşılıklı tutumlarının şekillendirdiği Türk-Yunan ilişkilerini ve zıtlıklarını yansıtmaktadır.

Türkler ve Yunanlılar arasındaki husumet, bu iki komşu devletin çıkar çatışmalarında ve bu çatışmaların dayandığı tarihsel tecrübenin derinliklerinde yatar. Yabancı Damat sanattaki saklı mesajların, dostluğu pekiştiren ve geçmişi geride bırakan Türkiye-Yunan ikili ilişkilerini onarmada yardımcı olup olmayacağını araştırmaktadır.

Niko ve Nazlı’nın aile üyeleri ilişkilerini reddederken, hikaye kahramanı Türk ve Yunan belediye başkanları araya girip bunu destekleme yoluna gider. Dizideki bu çabaları, Türkiye ve Yunanistan arasındaki barışı sağlamak için devlet yetkililerinin olumlu tutumunu sembolize eder.

Son günlerde yapılan bir kamuoyu yoklamasında, Yunanlılar’ın sadece yüzde 10’ u bu uzun süreçli Türk-Yunan kan-davasına önem vermektedir, bu on yıl önceki yüzde 60’lık orandan oldukça keskin bir düşüştür.

Dizinin kullandığı yöntem ve etkisi hakkında başkent Ankara’daki öğrencilerle konuştum.

Bilgi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler mezunu ve bu dizinin vefalı izleyicisi olan Duygu, hem Yunan hem de Türk ailelerin Niko ve Nazlı’nın evliliğine karşı çıkmaları için derin sebepleri olduğuna dikkat çekti. Kendisi, “Dizi iki tarafın nedenlerini sergilemekle karşılıklı bir empati oluşturdu,” diye ekledi. “Evliliğe karşı çıkan aile üyeleri, Türkiye ile Yunanistan arasındaki çatışma ve savaşlar hakkında kişisel olarak etkilenmektedir. Ancak, Niko ve Nazlı’nın ikinci kuşak çocuklar oluşu, olayları daha objektif görmeleri ve daha da ileri giderek birbirlerine tutkulu şekilde aşık olmalarıyla bu kötü etkileri süzebilmektedir.”

Yabancı Damat, kendi ülkelerinin izledikleri dış politikaların Türk -Yunan halkı arasındaki ilişkileri etkileyip etkilemeyeceğini irdelemektedir. Bazıları üzücü ilişkilerin dostane ilişkiler yaratmakla ve sorunlara barışçıl çözümler aramakla geliştirilebileceğine inanırken, diğerleri bir şeyleri değiştirip geçmişi unutmanın boş olacağını düşünmektedir.

Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde okuyan ve bu makale için söyleşi yapılan çoğu öğrenci, Yunanistan’la ilişkileri geliştirme konusunda kuşkuludur. Çoğunluk, dostluğu yapılandıran faaliyet ve tanıtımların ikili ilişkileri geliştirmede etkisiz olduğunu düşünmktedir, zira Ankara ve Atina’nın dış politikası tek gecede veya sadece bir hükümet tarafından oluşturulmamıştır.

Yabancı Damat ve benzeri forumlar olumlu ilişkilerin kurulmasını sağlayabilir, ancak devletlerin dış politikası kişilerin yürek durumundan farklıdır zira dış politikalar ülkelerin çıkarları doğrultusunda şekillendirilir. Bir öğrenci şunları söyledi “Ortak çıkarlar varsa, iki ülke düşman değilse müttefik olurlar.”

Başka bir öğrenci kötümserce, “Dış politika ve güvenlik bir devletin önemli sorunlarıdır. Onları bu tür tanıtımlarla değiştirmek olanaksızdır”.

Bir diğer Uluslararası İlişkiler Bölümü öğrencisi olan Gizem şöyle dedi, “Medya Yunanistan’la ilgili görüşlerimi değiştiremez ve ben Yunanistan’ın Türkiye üzerinde oynadığı siyasi oyunları görmezlikten gelemem.”

Diğer taraftan bazı öğrenciler, gazeteci ve devlet yetkilileri Türk-Yunan ikili ilişkileri hakkında olumlu görüşe sahiptir.

Bir hoca globalleşme ve etkilerine dikkat çekti, ve globalleşme sürecinde devletlerin coğrafi sınırları kaldırıp ulusların entegre olmaya başladığını söyledi. İnsanların benzer zevk ve hoşlanmadıkları şeylerin bulunduğu yeni bir global kültür şekillendirilmekte. Örneğin şunu söyledi, “Shell, Microsoft, McDonalds ve Levis gibi çok uluslu kuruluşlar, kapital akışının vazgeçilmez kaynaklarıdır. Bu süreçte, gençlerin benzer düşünce ve bakış açıları olduğundan dallanıp budaklanmış sorunların çözmek kolaylaşmaktadır."

Türk-Yunan ilişkileri hakkında görüşü alınan gözde Yunan Ta Nea günlük gazetesi yazarı Pandelis Kapsis, bugün Türkiye ile ayrılıktan yana olan bir politikacının destek görmeyeceğini söyledi. Kendisi Yunanlılar’ın “Büyük Yunanistan” gibi ideolojik isteklerinden vazgeçtiklerini ve bunun yerine barış, güvenlik ve istikrardan yana olduklarını ekledi.

Eski bir Türk Havayolları yetkilisi olan Hüseyin Önder, “Sanat çalışmalarının kimi barışçıl kimi de düşmanca mesajlar içerebilir”demektedir. “Bunlar gizli diplomatik araçlardır. Yabancı Damat’taki saklı mesaj, Türkiye ile Yunanistan arasında süregelen ayrılıklara rağmen (çok sayıda benzerlikleri olan) bu iki ulusun, bir uzlaşma yolu bulmayacağı anlamına gelmez. Kanımca, bu dizi Yunanistan ile barışçıl ilişkileri geliştirmede olumlu bir Türk girişimidir.” demektedir.

Geçen Kasım’da Yunan jetlerinin Ege Denizi’nde Türk jetlerine saldırmasından sonra, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül konuşmasında, Ankara’nın Atina ile olumlu ilişkiler geliştirme üzerinde çalıştığını ve gerginliği azaltıp Ege sorununa barışçı çözümler aradıklarını söyledi. Kendisi, “Bu duyarlı zamanda, taleplerimiz için komşularımızdan olumlu bir yanıt bekliyoruz ve onlara bu talihsiz olayların cereyan etmesini önlemek için tedbir almayı teklif ettik.” diye ekledi.

Bellidir ki, Türk devlet bakanları, en sıkıntılı zamanlarda bile her zaman barışçıl bir tutum sürdürmeye çalışmaktadır.

Bir yanda iki ulusu birbirinden nefret ettiren bir tarih bulunurken, diğer yanda onları sevmeye zorlayan globalleşmiş bir dünya vardır.

Arkadaşlığı ilerletmek için yapılan son girişimler:

Türkiye, Bulgaristan ve Yunanistan ortak sınırlarında bir ”barış adası” kurmaktadır.

Edirne Bulgaristan konsolosu Georgi Dimov, Meriç Nehri üzerinde Türk, Bulgar ve Yunan sınırlarının kesiştiği yerde bulunan Kavak Adası’nda Türk, Bulgar ve Yunanistan bayraklarının dalgalandığı bir anıtın dikileceğini söyledi.

Kavak böylece Türkiye, Bulgaristan ve Yunanistan’ın aralarındaki ilişkileri geliştirmelerinde yardımcı olabilen bir dostluk adası haline gelecektir.

Türkiye ve Yunanistan artarak gelişen dostluğunu televizyon programlarına taşıdı. “Private” (Özel) adlı bir Yunan programı sezonunun ilk bölümünü İstanbul’da çekti.

Yunanlı şarkıcı Natalia Doussopoulos, Yabancı Damat’ta rol aldı ve dizide iki farklı kültürün ilişkileri konusunda danışmanlık yaptı. Bunu, sadece Türkiye ve Yunanistan arasında bir işbirliğinin işareti olarak kalmakla yetinmeyip aynı zamanda olaya objektiflik ve çok boyutlu bir bakış açısı getirmek için de yaptı.